Pon, 4 paź 2004 00:00
Autor: FN, źródło: FN
Kamienna siekierka z Jezierzyc
Przygotowując na II Seminarium Meteorytowe i Zjazd Polskiego Towarzystwa Meteorytowego, który odbył się w Olsztynie w dniach 24-26.04.2003r., referat pt. "Polskie zabytki wykonane z żelaza meteorytowego", nawet nie przypuszczałem, że czeka mnie wspaniała przygoda z wątkiem prywatnego śledztwa.
Analizując dostępną literaturę stwierdziłem, że w Polsce są tylko trzy takie zabytki. Dwie bransolety z okresu halsztackiego odkryte w Częstochowie-Rakowie oraz siekierka również pochodząca z tego samego okresu, znaleziona w okolicach Przełęczy Dukielskiej w miejscowości Wietrzno-Bóbrka.
Niespodziewanie ustaliłem jednak, że zabytki te przed laty zaginęły. Nie ukrywam, że zdenerwowało mnie, iż dobra kultury narodowej i to o tak wyjątkowym znaczeniu (na świecie znanych jest tylko kilkanaście zabytków tej klasy), mogą pozostawać poza jakąkolwiek kontrolą.
Postanowiłem przeprowadzić w tej sprawie prywatne śledztwo, przed podejmowaniem oficjalnych działań prawnych. Rozumiałem sytuację polskiego muzealnictwa z okresu PRL-u, gdzie różni "oficjele" przyjeżdżając do muzeów wskazywali palcem co zapakować do bagażnika na różne wystawy po czym zabytki bez jakiejkolwiek czasem ewidencji wędrowały do innych muzeów.
Wiedziałem, że czeka mnie trudne zadanie. Jednak po kilku tygodniach moje śledztwo przyniosło niespodziewane rezultaty. Ustaliłem kto ostatni mógł mieć w rękach te zabytki i kto je badał. W rezultacie jedna z bransolet a w zasadzie jej duży fragment [była cięta do badań] tj. bransoleta o nazwie Częstochowa-Raków I, odnalazła się w biurku jednego z krakowskich profesorów. Otrzymał ją pocztą do przebadania ponad 25 lat temu i niestety musiał ją za moim pośrednictwem oddać Muzeum Częstochowskiemu. Druga bransoleta pocięta do badań ponad 30 lat temu odnalazła się w tymże Muzeum. Odnalazła się również siekierka z Wietrznej-Bóbrki. Miała być przechowywana na Wawelu, ewentualnie w Muzeum Archeologicznym w Krakowie, a odnalazłem ją w muzeum w Krośnie. Dyrektor tego muzeum nie wiedział, że posiadają tak wspaniały zabytek.
Siekierka z Wietrznej-Bóbrki jak również bransolety z Częstochowy-Rakowa są wpisane na światową listę jako polskie meteoryty, te ostatnie jako Częstochowa-Raków I i Częstochowa-Raków II.
Dotychczas zostało zarejestrowanych 18-cie polskich meteorytów.Przy okazji tych poszukiwań dokonałem niespodziewanego odkrycia a mianowicie odkryłem następny czyli 19-ty Polski Meteoryt.
Nowo odkrytym meteorytem jest siekierka pochodząca z Jezierzyc k/Dzierżoniowa. Jest to znalezisko luźne, datowane na okres halsztacki D. Znalezisko zostało zbadane i opisane przez Prof. Jerzego Piaskowskiego. Wg J. Piaskowskiego, jak wykazały badania gammagraficzne, siekierka została wykonana w całości z jednego kawałka metalu. Wycięta jednak próbka z ostrza wykazała strukturę warstwową. Jak wykazały późniejsze badania składu siekierki zawiera ona m.in. : Ni od 1,6 do 3,0 %, Co od 0,2 do 0,5 %, Si 0,177 % i P 0,56%. Po składzie i strukturze można śmiało powiedzieć, że siekierka ta została wykonana z jednego kawałka meteorytu typu oktaedryt i jest następnym polskim meteorytem. Wkrótce skompletowałem odpowiednią dokumentację i wypełniłem stosowny formularz a następnie przesłałem do Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Po kilki dniach od Pani dr Sary Russell otrzymałem pozytywną wiadomość o wszczęciu procesu rejestracyjnego.
Cieszyn, 2003-05-01
P.S. Ostatnio ustaliłem, że podane w literaturze przez Prof. Piaskowskiego miejsce znalezienia siekierki Jezierzyce k/Dzierżoniowa jest błędne. Ustaliłem na podstawie dokumentacji Muzeum Wrocławskiego, że siekierka została znaleziona w II płw. XIX w. w miejscowości Klein Jeseritz , Kres Strehlen - Jezierzyce Małe koło Strzelina.
Cieszyn, 2003-05-14
____________________________________
Foto: http://republika.pl/jba1/morasko20.jpg
Pon, 4 paź 2004 00:00
Autor: FN, źródło: FN
* Komentarze są chwilowo wyłączone.